ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Με τη συμμετοχή του Υπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης  Παναγιώτη Κουρουμπλή, προσκληθέντος από την Δήμαρχο Παρανεστίου –Πρόεδρο της Επιτροπής Ορεινών Περιοχών της ΚΕΔΕ,  και του Προέδρου της ΚΕΔΕ Γεωργίου Πατούλη, πραγματοποιήθηκε στις  9 Ιουνίου 2016 η συνεδρίαση της Επιτροπής Ορεινών Περιοχών στα γραφεία της ΚΕΔΕ.

Η ημερήσια διάταξη περιλάμβανε τα εξής θέματα:

  • Προτάσεις επί του προσχεδίου Σχεδίου Νόμου «Ρύθμιση Θεμάτων ΟΤΑ και άλλες διατάξεις Αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης»
  • Προτάσεις επί του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών «Σύσταση και οργάνωση νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων της χώρας»
  • Απόδοση ποσοστού από τα έσοδα αρχαιολογικών χώρων στους ΟΤΑ

Ειδικότερα μετά την αποστολή στους δήμους του ανωτέρω προσχεδίου Νόμου, η Πρόεδρος και τα μέλη της Επιτροπής συζήτησαν και κατέθεσαν στον Υπουργό τα αιτήματά τους για :

  1. Θεσμική κατοχύρωση του χαρακτηρισμού ενός Δήμου ως «ορεινού» , καταγραφή των νομοθετικών διατάξεων που ρυθμίζουν τα ζητήματά του  και εμπεριστατωμένη καταγραφή των ζητημάτων που αντιμετωπίζουν οι ορεινοί δήμοι 

 

  1. Επανεξέταση των αρμοδιοτήτων που έχουν ανατεθεί ειδικά στους ορεινούς δήμους της χώρας

 

  1. ΄Αρση του μέτρου της αναστολής προσλήψεων για τους 31 ορεινούς δήμους και θεσμοθέτηση κινήτρων πρόταξης  άλλως  υψηλής μοριοδότηση της εντοπιότητας σε επίπεδο δήμου,  με πλήρη διασφάλιση ήτοι αποκλεισμό παράκαμψης της υποχρέωσης υπηρέτησης στη θέση αυτή.

Καταγράφηκε από την κ. Σωτηριάδου και τα μέλη της επιτροπής ως θετικό βήμα ότι, ανταποκρινόμενο το Υπουργείο σε παλαιότερο αίτημα της επιτροπής, όπως αναφέρεται στο προσχέδιο νόμου, προχωρά στην ρύθμιση ως   απαραίτητης προϋπόθεσης της προηγούμενης  σύμφωνης γνώμης της δημοτικής αρχής προκειμένου για μετάταξη υπαλλήλου από ΟΤΑ. Υπενθυμίζεται ότι η εφαρμογή του μέτρου της ενδοαυτοδιοικητικής κινητικότητας λίγο πριν την ανάληψη καθηκόντων από τις δημοτικές αρχές περιόδου 2014-2019, χωρίς δυνατότητα ανατροπής αποφάσεων έχει επιφέρει ανεπανόρθωτη ζημιά στη λειτουργία των ήδη πριν από αυτήν υποστελεχωμένων ορεινών  ΟΤΑ. Επισημάνθηκε ότι η στελέχωση των βασικών υπηρεσιών των ορεινών Δήμων είναι καθοριστικής σημασίας για το μέλλον της αυτοδιοίκησης συνολικά αλλά και για την ανάπτυξη των περιοχών όπου, κυρίως, οι βασικοί  πυλώνες για την ανάταξη της οικονομίας της χώρας δηλαδή ο  πρωτογενής τομέας και ο τομέας εναλλακτικού τουρισμού δραστηριοποιούνται. Ως θετικό βήμα, καταγράφηκε από την κ. Σωτηριάδου και η πρόβλεψη σύστασης θέσης Γενικού Γραμματέα σε όλους τους δήμους ανεξαρτήτως πληθυσμού, αίτημα που είχε υποβάλει στον αρμόδιο Υπουργό.

 

  1. Α) Υποστήριξη των ορεινών δήμων με άμεση εφαρμογή ειδικού προγράμματος τεχνικής βοήθειας για την ωρίμανση μελετών- έργων-δράσεων μέσω του ΕΣΠΑ. Οι μικροί ορεινοί δήμοι δεν μπορούν να «ανταγωνιστούν» τους καλά οργανωμένους- στελεχωμένους δήμους. Σημειώνεται ότι η πρόβλεψη υποστήριξης των μικρών δήμων από τις υπηρεσίες των μητροπολιτικών δήμων των νομών, στους οποίους (καίτοι ήταν επαρκώς στελεχωμένοι) μεταφέρθηκε το προσωπικό των πρώην τεχνικών υπηρεσιών των Νομαρχιών (ΤΥΔΚ) στις περισσότερες περιπτώσεις έμεινε, κατά κοινή ομολογία, γράμμα κενό. Το ίδιο και η υποστήριξη από της Υπηρεσίες των Περιφερειών στα ζητήματα αυτά. Οι περισσότεροι ορεινοί δήμοι κινδυνεύουν να αποκλειστούν από το ΕΣΠΑ με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ελληνική ύπαιθρο στην οποία εν πολλοίς βασίζεται η ανάκαμψη της οικονομίας (πρωτογενής τομέας και εναλλακτικός τουρισμός).

Β) Ειδικοί συνεργάτες-σύμβουλοι-επιστημονικοί συνεργάτες

Ο αριθμός τους σε σχέση με την προηγούμενη δημοτική περίοδο έχει μειωθεί δραματικά ακολουθώντας τη μείωση του αριθμού των αντιδημάρχων (κατά 75% στους περισσότερους ορεινούς δήμους)

  1. Εφαρμογή Ειδικού Προγράμματος ΄Εργων στο ΕΣΠΑ για την Τοπική Αυτοδιοίκηση
  2. Δημιουργία προγράμματος στα πρότυπα του ΘΗΣΕΑΣ καθώς μέσω αυτού θα μπορούσαν να επιλυθούν ζητήματα προμήθειας εξοπλισμού (οι ορεινοί δήμοι με τις μεγάλες εκτάσεις και την ευθύνη φροντίδας τεράστιων ορεινών οδικών δικτύων έχουν ιδιαίτερες ανάγκες σε μηχανήματα έργων) και συντηρήσεων έργων-υποδομών στις οποίες αδυνατούν να ανταπεξέλθουν με την ελάχιστη ΣΑΤΑ που διαθέτουν και δεν είναι επιλέξιμες στο ΕΣΠΑ.

 

  1. Επαναπροσδιορισμός των κριτηρίων κατανομής των ΚΑΠ και της ΣΑΤΑ. Ενίσχυση κριτηρίου ορεινότητας για την κατανομή ΚΑΠ και ιδιαίτερα της ΣΑΤΑ. Προαπαιτούμενο είναι η εκτίμηση του πραγματικού λειτουργικού κόστους των ορεινών - μικρών πληθυσμιακά δήμων. Οι ορεινοί δήμοι αποτελούνται από μικρούς διάσπαρτους οικισμούς, έχουν μεγάλες δύσβατες αποστάσεις, μεγάλο μήκος ορεινού οδικού δικτύου, δύσκολες κλιματολογικές συνθήκες, λίγους κατοίκους, με τα ίδια όμως δικαιώματα με τους άλλους συμπολίτες τους.

 

  1. Θεσμοθέτηση ειδικού λογαριασμού ενίσχυσης των ορεινών δήμων για την ενίσχυση των ανταποδοτικών τους υπηρεσιών. Τα λειτουργικά κόστη των ανταποδοτικών υπηρεσιών στους ορεινούς δήμους είναι δυσανάλογα μεγαλύτερα. Η αποκομιδή των απορριμμάτων 100 νοικοκυριών στον αστικό ιστό κοστίζει ελάχιστα σε σχέση την ίδια υπηρεσία που οφείλουν να παρέχουν σε 100 νοικοκυριά που διαβιούν σε αραιοκατοικημένους ορεινούς δήμους. Ομοίως η κατασκευή και συντήρηση δικτύων ύδρευσης, η κάλυψη ανάγκης  ηλεκτροφωτισμού. Η μεταφορά των απορριμμάτων στους δήμους αυτούς, κλασικά απομακρυσμένους από τους ΧΥΤ πρέπει να επιδοτείται λόγω της μεγάλης απόστασης και συνεπώς του μεγάλου κόστους μεταφοράς σκουπιδιών, το οποίο επωμίζονται ελάχιστοι κάτοικοι.

 

  1. Αύξηση του  ορίου κατανάλωσης καυσίμων των δημοτικών οχημάτων ανάλογα με την έκταση και το ανάγλυφο του δήμου, αφού ως γνωστό η κίνηση των οχημάτων στους μεγάλους σε έκταση ορεινούς δήμους με  ορεινό δίκτυο είναι δαπανηρότερη, όπως δαπανηρότερη είναι και η συντήρησή τους. Οι ανάγκες συντήρησης των αγροτικών-δασικών οδών, της άρσης κατολισθήσεων, της μετακίνησης για επιδιορθώσεις βλαβών στα δίκτυα ύδρευσης-αποχέτευσης, δεν μπορούν να καλυφθούν από το ισχύον πλαφόν.
  2. Επανακαθορισμός των αρμοδιοτήτων των υπαλλήλων των ΚΕΠ. Μετά το Ν. 3852/2010 και τις συνενώσεις των δήμων, η χωροθέτηση των ΚΕΠ άλλως η δυνατότητα λειτουργίας τους σε άλλη τοπική κοινότητα καθώς και οι αρμοδιότητες του προσωπικού τους, επιβάλλεται να επανεξετασθούν.   Η δυνατότητα ανάθεσης παράλληλων καθηκόντων ανάλογα με τις ανάγκες του δήμου, στους υπαλλήλους των ΚΕΠ μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην βελτίωση της σημερινής κατάστασης, χωρίς δημοσιονομική επιβάρυνση. Εννοείται ότι αυτό δεν θα γίνεται σε βάρος των καθηκόντων τους.
  3. Κάλυψη δαπάνης μετακίνησης δημοτικών συμβούλων. Τα μέλη της επιτροπής επεσήμαναν ότι στους ορεινούς δήμους, με μεγάλες αποστάσεις μεταξύ των τοπικών κοινοτήτων είναι έκδηλο πλέον το φαινόμενο συχνής αποχής από τα δημοτικά συμβούλια, λόγω της αδυναμίας κάλυψης των εξόδων μετακίνησής τους. Η κατάσταση δημιουργεί προβλήματα στην εύρυθμη και δημοκρατική λειτουργία των δημοτικών συμβουλίων και επιτροπών ιδιαίτερα των ορεινών δήμων, όπου οι μετακινήσεις προς  την έδρα του δήμου είναι μεγάλες και πρέπει να αντιμετωπισθεί, καθόσον για το Κράτος είναι δημοσιονομικά ουδέτερη.
  4. Αριθμός αντιδημάρχων Στους ορεινούς, μεγάλους σε έκταση, υποστελεχωμένους δήμους, η άσκηση αρμοδιοτήτων αντιδημάρχου απαιτεί  δαπάνες μετακινήσεων στις οποίες  ο μέσος έλληνας δεν μπορεί πλέον να ανταποκριθεί. Οι αντιδήμαρχοι λόγω της υποστελέχωσης των δήμων προσφέρουν πραγματικά καθημερινά υπηρεσίες. Ιδιαίτερα στους μεγάλους σε έκταση  ορεινούς δήμους που προέρχονται από συνένωση, η άσκηση των κατά τόπο αρμοδιοτήτων τους  απαιτεί πολύωρη απουσία τους σε απομακρυσμένες τοπικές κοινότητες γεγονός που καθιστά την άσκηση των εν γένει αρμοδιοτήτων που τους ανατίθενται ανέφικτη. Το πληθυσμιακό κριτήριο είναι ήσσονος σημασίας σε σχέση με το κριτήριο της έκτασης και για το λόγο αυτό ο αριθμός των αντιδημάρχων, είναι αναγκαίο να  αυξηθεί  .
  5. Πρόγραμμα επιδότησης συγκοινωνιών στους ορεινούς δήμους. Είναι γνωστό ότι οι συγκοινωνίες στις ορεινές μειονεκτικές περιοχές, σε αντίθεση με τις συγκοινωνίες των πόλεων, δεν επιδοτούνται. Πρόκειται για άγονες γραμμές και η υπολειτουργία τους έχει άμεσες συνέπειες στην ελκυστικότητά τους για την παραμονή νέων οικογενειών που είναι υποχρεωμένες να καλύπτουν κόστη μετακίνησης των παιδιών τους για δραστηριότητες που δεν παρέχονται από τα δημόσια σχολεία ή τους δήμους όπως πχ ξένες γλώσσες, μουσική, κολυμβητήρια, γυμναστήρια κλπ. Η επιδότηση των συγκοινωνιών των ορεινών δήμων είναι ζήτημα μείζονος σημασίας για την κατοίκηση και ανάπτυξή τους. Η ελληνική ύπαιθρος χρειάζεται κίνητρα για να μην ερημώσει ακόμα περισσότερο.
  6. Α) Μείωση του ισχύοντος ορίου απόστασης μεταξύ οικίας μαθητή και της σχολικής του μονάδας για τη χρηματοδότηση της μεταφοράς του, στις ορεινές περιοχές- Β) Δαπάνες θέρμανσης σχολικών κτιρίων Είναι απολύτως αδιανόητο για μία ευνομούμενη πολιτεία,  στις ορεινές περιοχές όπου οι θερμοκρασίες το χειμώνα είναι ιδιαίτερα χαμηλές ένα παιδί που φοιτά στο δημοτικό σχολείο να πρέπει να διανύσει απόσταση 1200μ, ένα παιδί Γυμνασίου να πρέπει να διανύσει απόσταση  2.500 μ ή ένα παιδί μαθητής Λυκείου απόσταση   5000μ, τις περισσότερες φορές κατά μήκος Εθνικών Οδών, χωρίς πεζοδρόμια, πεζό, μόνο του, για να φτάσει στη σχολική του μονάδα. Σημειωτέον ότι ως γνωστό οι κάτοικοι αυτών των περιοχών, κυρίως ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα, κτηνοτρόφοι, αγρότες, υλοτόμοι, οι οποίοι αδυνατούν λόγω των εργασιών τους να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες μετακίνησης των παιδιών τους, τα οποία δεν έχουν άλλο τρόπο μετακίνησης (συγκοινωνία). Η επιχορήγηση των σχολικών επιτροπών καλύπτει και τις ανάγκες θέρμανσης των σχολικών κτιρίων. Στους ορεινούς δήμους, οι ανάγκες αυτές είναι πολλαπλάσιες και δεν καλύπτονται επαρκώς, το ίδιο βέβαια ισχύει για τη θέρμανση όλων των δημοτικών κτιρίων και υπηρεσιών.
  7. Αύξηση επιχορήγησης δαπανών για δράσεις πυροπροστασίας στους ορεινούς δήμους. Οι ορεινοί δήμοι με τις τεράστιες  δασικές εκτάσεις, έχουν ανάγκη μεγαλύτερης ενίσχυσης για τις δράσεις αυτές. Η σχετική κατανομή θα πρέπει να λαμβάνει περισσότερο  υπόψη την έκταση και δασοκάλυψη των περιοχών. 

Επί του σχεδίου  νόμου «Σύσταση και οργάνωση νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων της χώρας» στο άρθρο 13 παράγραφος 2 εδάφιο β΄ προτάθηκε  να προστεθεί η  λέξη « η ορεινότητα» . Ειδικότερα το εδάφιο προτείνεται να αναμορφωθεί ως εξής « Για τον υπολογισμό του ύψους λαμβάνονται υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των υπόχρεων ΟΤΑ όπως είναι ενδεικτικά ο πληθυσμός τους, η έκταση, ο όγκος των παραγόμενων στερεών αποβλήτων, τα οικονομικά τους μεγέθη, η νησιωτικότητα, η ορεινότητα, κλπ» . Και τούτο διότι κατά κανόνα στους ορεινούς δήμους η απόσταση από τους χώρους επεξεργασίας (ΜΕΑ) και διάθεσης (ΧΥΤ) αποβλήτων και  τους ΣΜΑ ή είναι ιδιαίτερα  μεγάλη.

 

Τέλος προτάθηκε να γίνει πρόβλεψη ποσοστού από τα έσοδα των αρχαιολογικών χώρων υπέρ των ΟΤΑ.

 

ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΗΜΑΡΧΟΥ

 

ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ